LKS nie jest obrazem statycznym: Jak zachowują się Twoje gospodarstwa?
Dla większości lekarzy weterynarii badania mleka u klientów trwają miesiącami. Przetworzenie tak olbrzymich ilości danych może być zagmatwane. W tym wpisie znajduje się kilka podstawowych wskazówek, które będą pomocne w ocenie dynamiki zakażenia w hodowlach klientów oraz w ocenie i monitorowaniu ryzyka zapalenia wymienia u krów w oparciu o liczbę komórek somatycznych.
DO CZEGO MOŻE SŁUŻYĆ LKS POJEDYNCZEJ KROWY?
W przeszłości, kiedy pod koniec lat 80-tych XX wieku wprowadzono indywidualną liczbę komórek somatycznych, krowy były zapisywane według malejącej LKS, co skutkowało podejściem w oparciu o obraz statyczny, ponieważ nie próbowano oceniać zmian LKS w sposób dynamiczny.
Ostatnio, w ciągu minionych 15 lat, opracowano systemy analizy i zarządzania LKS wykorzystujące oprogramowanie komputerowe, w których korelacja dynamiczna zmian LKS, lub w szczególności zmian stanu zakażenia przy zastosowaniu najczęściej progu 200 000 komórek/ml daje wskazanie dynamiki zakażenia podczas (a) laktacji oraz (b) w całym okresie zasuszenia.
A) Dynamika zakażenia podczas laktacji wskazywana przez LKS
Podczas laktacji krowy można podzielić na 4 kategorie według stanu krów prawdopodobnie zakażonych i 3 kategorie według stanu krów prawdopodobnie niezakażonych.
4 kategorie krów „prawdopodobnie zakażonych” (tzn. LKS >200 000 komórek/ml)
- Nowe: nie jest to pierwszy zapisany wynik mleka w laktacji, ale pierwszy z wysoką LKS. Widoczne nowe zakażenie subkliniczne [ANSI].
- Pierwsze wysoko: jest to pierwszy zapisany wynik LKS mleka w danej laktacji i jest on wysoki.
- Powtórne: wysoki wynik LKS co najmniej po raz drugi w laktacji, ale następujący po niskim wyniku LKS.
- Przewlekłe: wysoki wynik LKS zarówno w tym, jak i w poprzednim zapisie mleka.
3 kategorie krów „prawdopodobnie niezakażonych” (tzn. LKS <200 000 komórek/ml)
- Pierwsze nisko: jest to pierwszy zapisany wynik LKS w laktacji i jest on niski.
- Wyleczone: niska LKS po wysokiej LKS.
- Niezakażone: niska LKS przy tym i poprzednim zapisie mleka.
B) Dynamika LKS podczas okresu zasuszenia
Podczas okresu zasuszenia krowy mogą zmienić swój status na cztery sposoby (posługując się wynikiem 200 000 komórek/ml jako progiem do określenia stanu zakażenia).
Nisko nisko:
Krowy niezakażone pozostają niezakażone podczas okresu zasuszenia. (Cel >90% krów w okresie zasuszenia, czyli niski wskaźnik ochrony w okresie zasuszenia).
Wysoko nisko:
Krowy eliminują zakażenie podczas okresu zasuszenia. (Cel >80% krów w okresie zasuszenia, czyli wysoki wskaźnik wyleczenia w okresie zasuszenia).
Nisko wysoko:
Krowy nabywają zakażenie podczas okresu zasuszenia. Krowy, u których w okresie zasuszenia pojawi się nowe zakażenie, otrzymują kategorię Pierwsze nowe.
Wysoko wysoko:
Krowy pozostają zakażone przez okres zasuszenia. Krowy, które w okresie zasuszenia nie wyzdrowieją, otrzymują kategorię Pierwsze przewlekłe.
Podsumowanie statusu zdrowotnego krów w okresie okołozasuszeniowym
- Jaki % krów kończy laktacje z niską LKS: cel >70%
- Ile jałówek rozpoczyna laktację z niską LKS: cel >90%
- Ochrona w okresie zasuszenia w % (nisko:nisko): cel >90%
- Wyleczalność w okresie zasuszenia w % (wysoko:nisko): cel >80%
Treść opracowana pierwotnie na potrzeby publikacji „Mastipedia”.
Autor: Andrew Biggs, konsultant w dziedzinie zapalenia wymienia u krów i zdrowia bydła.
